IMIESŁOWOWY RÓWNOWAŻNIK ZDANIA

Dzień dobry. 

Po tej lekcji potrafisz:

- WSKAZAĆ IMIESŁOWOWY RÓWNOWAŻNIK ZDANIA

- STOSUJESZ WŁAŚCIWE FORMY IMIESŁOWÓW

- STOSUJESZ POPRAWNY ZAPIS INTERPUNKCYJNY

- ROBISZ WYKRES WYPOWIEDZENIA Z IMIESŁOWOWYM RÓWNOWAŻNIKIEM ZDANIA

W zeszycie dopisz datę do poprzedniego tematu.

Zapoznaj się z poniższymi wskazówkami. Po co wymyślono imiesłowowe równoważniki zdania? 

Pozwalają uniknąć powtórzeń, są krótsze niż odpowiadające im zdania złożone podrzędnie, 

no i elegancko brzmią ;) 

1. Kiedy w zdaniu widzisz formę zakończoną  na  - ąc albo -wszy/-łszy, która jest imiesłowem przysłówkowym (patrz poprzednia lekcja), wiedz, że masz przed sobą z dużą dozą prawdopodobieństwa IMIESŁOWOWY RÓWNOWAŻNIK ZDANIA. 

2. Kiedy możemy go użyć?

Ano wtedy, kiedy JEDEN wykonawca wykonuje DWIE czynności. Może te czynności wykonywać JEDNOCZEŚNIE albo KOLEJNO - jedna po drugiej.

obejrzyj filmik: KLIKNIJ!

3. Nieco grafiki, czyli wykresy: pamiętasz schodki – czyli wykresy zdań złożonych podrzędnie? Tu jest podobnie, ale łatwiej 😊

Ta część wypowiedzenia Z IMIESŁOWEM [czyli imiesłowowy równoważnik zdania] zawsze jest NIŻEJ [jest podrzędna], w żaden sposób o nią nie pytamy, a zaznaczamy linią falistą.

Między członem podrzędnym a nadrzędnym ZAWSZE musi się znajdować przecinek.

SPRAWDŹMY TEORIĘ W PRAKTYCE – wykonaj ćwiczenie, które znajdziesz tu, a później zrób zadania, które się do niego odnoszą.

Dobierając właściwy imiesłów, pamiętaj, że:

-  imiesłowy współczesne [-ąc] oznaczają czynność, która odbywa się jednocześnie z inną czynnością (czyli te czynności są wobec siebie współczesne – czyli dzielą jeden czas),

- imiesłowy uprzednie [-wszy/łszy] oznaczają czynność, która już się skończyła.

Spójrz też na poniższe wypowiedzenia – są błędne, mamy dwie czynności, ale nie wykonuje ich jedna osoba:

 Wchodząc do klasy, zadzwonił telefon. 

 Tu mamy dwóch wykonawców – zegar mógł dzwonić, ale nie mógł wchodzić.

Deszcz padał, jadąc na rowerze. 

Serio?

Zadania do ćwiczenia:

1.     przepisz do zeszytu wypowiedzi błędne (czyli te, które po sprawdzeniu poprawności wykonania zadania zostały bez pary). 

2.     Pod każdym przykładem wyjaśnij, na czym polega ów błąd (podpowiedzi znajdziesz w okienku z instrukcją, które pojawia się przed uruchomieniem ćwiczenia).

INTERPUNKCJA JEST WAŻNA!

Zasada jest taka, że czasownik i imiesłów nie mogą być w tym samym członie wypowiedzenia, np.: 

SŁUCHAJĄC wskazówek, DOTARŁ do celu.

Piotr, SKOŃCZYWSZY rozgrzewkę, RUSZYŁ przed siebie.

3.     Przepisz do zeszytu podane niżej trzy pary wypowiedzeń. Wstaw przecinki W RÓŻNE MIEJSCA. 

4.   Porównaj sens wypowiedzi – przepisz te zdania do zeszytu i wyjaśnij, na czym polega różnica w ich znaczeniu w zależności od miejsc postawienia przecinka:

 .

                        Pisząc uważnie nasłuchiwał odgłosów docierających zza drzwi.

                        Pisząc uważnie nasłuchiwał odgłosów docierających zza drzwi.

                                           Śpiewając głośno przytupywał nogą.

                                          Śpiewając głośno przytupywał nogą.

                Idąc wolno podniósł rękę.

               Idąc wolno podniósł rękę.