Mowa zależna i niezależna - ćwiczenia [klasa VII 30 marca]

Dzień dobry.

Kolejny tydzień edukacji na odległość czas zacząć...

Nie wiem, jak Wy, ale ja chcę do szkoły.

Dobra, bez mazgajenia...

CO UMIESZ PO DZISIEJSZEJ LEKCJI?

ODRÓŻNIASZ MOWĘ ZALEŻNĄ OD NIEZALEŻNEJ

UMIESZ ZAMIENIAĆ JEDNĄ NA DRUGĄ

STOSUJESZ WŁAŚCIWE SŁOWA WPROWADZAJĄCE

STOSUJESZ POPRAWNĄ INTERPUNKCJĘ

PAMIĘTASZ O UŻYCIU WŁAŚCIWYCH FORM ZAIMKA

Po co w ogóle się tym zajmujemy?

Bo każdy z nas znalazł się kiedyś w sytuacji, kiedy musiał przekazać komuś coś, co powiedział ktoś inny. 

Mama po wywiadowce: 

Wychowawczyni powiedziała, żeś zdolny, ale leniwy.

Tłumaczysz kolegom/koleżankom, dlaczego przez najbliższe dwa miesiące będziesz offline:

Tata się zdenerwował i powiedział: "Przez najbliższe dwa miesiące zapomnij o komputerze, masz szlaban!" Czaisz? Ale bezsens... 

Zauważ, że cudzysłów pozwala nam się odciąć od tego, co ktoś powiedział - my tylko przytaczamy jego wypowiedź.

Czyjeś wypowiedzi można przytaczać na dwa sposoby:

CYTUJĄC – wtedy dosłownie cytujemy to, co ktoś powiedział, stosujemy cudzysłów, a czyjąś wypowiedź wprowadzamy po dwukropku,

ZDAJĄC RELACJĘ [wyobraź sobie pierwszaka, który podbiega do pani i skarży, że kazałeś mu odejść] – nie używamy cudzysłowu, pamiętamy o zmianie osoby

Przykłady:

N „Proszę pani, a Piotrek kazał mi spadać!” – zaaferowany pierwszoklasista poskarżył się nauczycielce.

Z Zaaferowany pierwszoklasista poskarżył się nauczycielce, że Piotrek kazał mu spadać.

A teraz poważnie:

N Mama powiedziała: „Posprzątaj pokój!”

Z Mama powiedziała, żebym posprzątał pokój.

 

MOWA NIEZALEŻNA

- dwukropek przed wprowadzeniem czyjejś wypowiedzi,

- różne znaki interpunkcyjne na końcu (można pytać, oznajmiać, rozkazywać, być zdziwionym, oburzonym, zamyślonym…),

- słowa wprowadzające - ktoś może: powiedzieć, krzyknąć, westchnąć, szepnąć, oznajmić, rozkazać, itp.

MOWA ZALEŻNA

- na końcu zdania zawsze stawiamy kropkę - osoba przytaczająca czyjąś wypowiedź zawsze jedynie oznajmia, co ktoś powiedział, trzeba pamiętać o zmianie form czasownika i zaimka:

N Mama spytała z rezygnacją w głosie: „Dlaczego w TWOIM pokoju zawsze musi być taki bałagan?”

Z Mama spytała z rezygnacja w głosie, dlaczego w MOIM pokoju musi być zawsze taki bałagan.

Zasada jest taka: przekształcając zdanie z mowy zależnej na niezależną (lub odwrotnie), staramy się jak najmniej ingerować w treść. 

N Karol wrzasnął: "Wynieś wreszcie do zlewu tę fabrykę pleśniaczków, które hodujesz na biurku!"

Z Karol wrzasnął, żebym wyniósł wreszcie do zlewu tę fabrykę pleśniaczków, które hoduję na burku.

POĆWICZ - KLIKNIJ!

NOTATKA W ZESZYCIE

- przepisz JEDNĄ  z par zdań (N+Z, zaznaczone na niebiesko) oraz fragment zaznaczony kolorem zielonym

POLECENIE  - fotka via LIBRUS

Przeczytaj tekst na stronie 140. w podręczniku. Odpowiedź zapisz w zeszycie, odwołując się do treści bajki:

1. Czy zgadzasz się ze słowami bohatera: 

 "Drogi synu, jak słyszałeś, cokolwiek w życiu zrobisz, ludzie zawsze będą mieli ci coś do zarzucenia.  Dlatego nie wolno przejmować się ich zdaniem: rób to, co wydaje ci się słuszne i idź własną drogą".

2. Przekształć na mowę zależną, pamiętaj o dobraniu właściwej formy czasownika:

a)  Jutro - powiedział -  pójdziesz ze mną na bazar!

b) - Spójrzcie na tych dwóch idiotów - drwili kupcy.